Önemli Not: Bu yazıyı okuyanlar; bende kesin şu adaklar vardır, bunlardan yerine getireyim diyerek zan üzerine hareket etmemelidir. Ayrıca; ilerde imkanım olursa şunlardan yapayım diyerek sözlere girip yeni adak vaadinde bulunmamalıdır. Bunu bilgi olarak bilmeli ama adayarak niyete almamaya dikkat etmelidir.

Yaptığımız danışmanlıklarımızda genelde birçok danışanımızda kendisinin veya soyunun yerine getirmediği adak tespitinde bulunuyoruz. Bununla ilgili yaşadığım birkaç tecrübemi aktaracağım:

Vaka 1

14 yaşındaki erkek çocuğu; süratli bir şekilde 2-3 saat boyunca hiç durmadan konuşuyor, arka arkaya sigara içiyor, geçe yarısı evden çıkıyor ve saatlerce eve dönmüyor. İlk yaptığımız çalışmada aile, 3 adaklarının olduğunu fakat bu adaklarını kurban bayramında büyükbaş hayvana hisse olarak dahil ederek kestiklerini söylediler. Adaklar kesilmiş fakirlere bu üç hissenin etini dağıtmışlardı. Fakat kemikleri ve kelleyi kendileri kullanmışlardı. Burada problemli bir durum vardı. Tekrar 3 koyun alınarak kesildi ve çocuk normale döndü.

Aradan 5-6 aylık bir süre geçince aile tekrar aradı. Çocuk yine gece dışarı çıkıyor ve devamlı “Beni alacaklar, ben öleceğim.” diyordu. Bu defa çocuk ile görüştüm. Çocuk ile görüşmemi bitirince annesine: “Siz bu çocuğun doğumunu istemediniz mi?” diye sordum. Anne, bu çocuğun doğumunu istemediğini, hamileliğini ilk öğrendiğinde 6 gün zıplayarak çocuğu düşürmeye çalıştığını, ayrıca bir kürtajının olduğunu söyledi. Ayrıca ben, çocuk üzerinde anneannenin bir adağının olabileceğine dair tesbitte bulunduğumu söyledim. Konu anneanneye soruldu. Meğer anneanne 8 yıl önce bu çocuk üzerine bir adakta bulunmuş ama bu adağını maddi imkanı olmadığı için yerine getirmemişti. Bu konudan ise kimsenin haberi yoktu.

Maalesef hamilelik sonrası çocuğa rızasızlık gösterilmesi ve keşke hamile kalmasaydım diyerek kaderin takdirine yapılan rızasızlık çocuklarda ebeveyne karşı soğukluk, anne ve babayı sevememe hissi olarak karşımıza çıkıyor. Bu anne ve babaların tevbe namazı kılıp istiğfar etmeleri uygun olur.

Yine buna benzer karşılaştığım bir vakada genç kız üzerinde amcasının, yiğeninin evlenmesi hakkında adadığı bir adak söz konusuydu. Genç kız evlendikten sonra ciddi sıkıntılar yaşamaya başlamıştı. Fakat aileden bu adak konusunda kimsenin bilgisi yoktu.

Vaka 2

Panik atak rahatsızlığı yaşayan ve annesinde kürtaj geçmişi olan, bayan danışanımın dilindeki pelteklik dikkatimi çekmişti. Üzerinde unutulmuş tavuk adağı olabileceğini ve kendisinin ve soyunun adayıp da yerine getirmediği adakların yerine geçmesi niyeti ile tavuk kestirmesini tavsiye etmiştim.

Bayan danışanım, ortaokuldan arkadaşına benimle olan görüşmesinden ve keseceği tavuktan bahsetmiş. Arkadaşı kendisine, “Sen ortaokulda iken bana, sınavdan geçersen tavuk keseceğini söylemiştin, ne yaptın onu kestin mi?” diye sormuş. Oysa bayan hala böyle bir olayı hatırlamıyordu.

Vaka 3

Evliliklerine benim ve eşimin vesile olduğu bir arkadaş, bir kısım ruhsal ve fiziksel rahatsızlıkları yaşıyordu. Üzerinde inek adağı olduğuna dair tespitte bulunduk. Arkadaş, kendisinin ve ailesin maddi durumunun bir inek adağı adamaya müsait olmadığını söyledi. Aramızda geçen görüşmeden eşine bahsedince, eşi; “Hatırlamıyor musun, seninle yeni tanıştığımız ve henüz nişanımızın bile bulunmadığı dönemde sen bana telefonda, ‘Seninle evlenirsem yedi inek keseceğim.’ diye adakta bulunmuştun.” diye adaklarını hatırlatmış. Ama arkadaş hala bu adağını hatırlamıyordu.

Hasılı; birçok danışanımızda karşılaştığımız adakların unutulması veya yerine getirilmemesinin farklı hikayeleri vardır. Kişinin kendisi veya soyunun unuttuğu bu adaklar birçok psikolojik veya fiziki problemlere sebep olmaktadır.

Belki danışmanlık hizmeti alma imkanı olmayanlara, özellikle yörelerinde adet olarak yapılan adakları imkanları nisbetinde peyderpey niyet ile yerine getirmelerini tavsiye ederim.

Niyet: Benim ve soyumun adayıp yerine getirmediği ve adayıp etinden yediği, suyundan içtiği tüm adakların yerine geçmesi niyetiyle,

Niyet ettim (…) kesmeye

Allah’ım Benim ve soyumun adayıp yerine getirmediği, tüm adakların yerine geçmesi niyetiyle,

Niyet ettim … adet çocuk sevindirmeye,

Niyet ettim … adet fakir doyurmaya,

gibi niyetlerle yöresinde veya ailesinde gördüğü adaklardan soyu adına yerine getirebilir. Sayıyı artırabilir. Olabilir ki sayı belirtilmiş veya defaatle adak adanmış ve yerine getirilmemiş olabilir.  Adakta; sayı, cins, özellik olarak Allah’a ne söz verilmişse o yerine getirilmelidir. Denizli horozu denilmişse illa Denizi horozu olmasına dikkat edilmelidir.

Eskiden evler bahçeli olduğu için genelde birçok evde kümes bulunmakta idi. Özellikle anneler çocuklarının hastalığı, hamileliklerinin meşakkatli geçmesi gibi sebeplerle tavuk, horoz adaklarında bulunmaktaydılar. Bu horoz ve tavuk adaklarını kestiklerinde kendileri pişirir ve mahallenin çocuklarına kendi evlerinde yedirirlerdi. Bu arada kendi çocuğuna da yedirir ve daha sonra bunun sadakasını verirlerdi.

Adak sahibi ve hane halkından birisi adaktan yerse, yenilen kısım kadar sadaka vermek gerektiğine dair bir bilgi bulunmaktadır. Bu fetva, ayet veya hadise dayanmayıp ictihadi bir düşüncedir. Elbetteki ictihat edilen her görüş kesin doğrudur denilemez. Bizim değerlendirmelerimizde yenilmiş adak, bir problem olarak karşımıza çıkmaktadır. Adak Allah’a verilmiş bir sözdür ve tamamı fakirlerin hakkıdır. Adaktan yenilmesi dişlerin erkenden çürümesi, sedef ve ekzama gibi cilt hastalıkları, mide-bağırsak rahatsızlıkları ve psikolojik  problemler olarak karşımıza çıkmaktadır. Adeta bu beden için bir zehire dönüşmektedir.